Rozwój motoryczny niemowlęcia to proces, który przebiega w określonych etapach. W każdym miesiącu życia dziecko zdobywa nowe umiejętności ruchowe, takie jak unoszenie głowy, przewracanie się czy raczkowanie. Ważne jest, aby rodzice obserwowali te postępy, ponieważ niektóre opóźnienia lub nietypowe wzorce ruchowe mogą wskazywać na potrzebę interwencji fizjoterapeuty. Prawidłowy rozwój motoryczny nie tylko świadczy o zdrowiu fizycznym, ale również wpływa na dalszy rozwój poznawczy i emocjonalny dziecka.
Sygnałem, na który warto zwrócić uwagę, jest trudność niemowlęcia w kontrolowaniu głowy. Do około 3 miesiąca życia większość dzieci potrafi unosić głowę, leżąc na brzuchu, a w kolejnych tygodniach coraz lepiej kontrolować jej ruchy. Jeśli jednak niemowlę w tym wieku ma wyraźne trudności z utrzymaniem głowy w pionie lub jej podnoszeniem, może to wskazywać na opóźnienia w rozwoju mięśni szyi, które wymagają oceny specjalisty. Kolejnym etapem, który powinien być monitorowany, jest umiejętność przewracania się z pleców na brzuch i odwrotnie. Zazwyczaj dzieci uczą się tej umiejętności między 4 a 6 miesiącem życia. Jeśli niemowlę w tym czasie nie wykazuje chęci do przewracania się, lub robi to w sposób asymetryczny (np. tylko na jedną stronę), warto skonsultować się z fizjoterapeutą, aby upewnić się, że nie dochodzi do zaburzeń rozwoju mięśniowego.
Opóźnienia w siadaniu również mogą być sygnałem, że warto udać się do specjalisty. Niemowlęta zwykle zaczynają siadać około 6-8 miesiąca życia. Dziecko, które nie podejmuje prób siadania, ma trudności z utrzymaniem równowagi w pozycji siedzącej lub siedzi w sposób niesymetryczny, może potrzebować wsparcia w rozwijaniu prawidłowych wzorców ruchowych.
Brak pełzania lub raczkowania w okolicach 9-10 miesiąca życia to kolejny sygnał, który nie powinien być ignorowany. Pełzanie i raczkowanie są ważnymi etapami rozwoju, które wspierają koordynację ruchową, rozwój mięśni oraz integrację sensoryczną. Dziecko, które nie raczkuje lub porusza się w nietypowy sposób (np. na pośladkach), może potrzebować terapii fizjoterapeutycznej.
Obserwowanie chodu niemowlęcia jest istotnym elementem monitorowania rozwoju motorycznego. Jeśli dziecko, które zaczyna chodzić, stawia kroki na palcach, ma problemy z równowagą lub często się przewraca, może to świadczyć o problemach z koordynacją i napięciem mięśniowym. Wczesna interwencja fizjoterapeutyczna może pomóc w skorygowaniu tych problemów i zapobiec przyszłym trudnościom z postawą i chodem.
Nieprawidłowe napięcie mięśniowe to kolejny istotny sygnał, który rodzice mogą zauważyć. Zbyt wysokie napięcie mięśniowe (hipertonia) może objawiać się sztywnością ruchów, trudnościami w przytulaniu dziecka czy problemami z elastycznością ciała. Z kolei zbyt niskie napięcie mięśniowe (hipotonia) może prowadzić do tego, że dziecko wydaje się „wiotkie”, ma problemy z unoszeniem kończyn czy opóźnia się w nauce podstawowych ruchów. Ostatnim ważnym sygnałem, który może świadczyć o konieczności wizyty u fizjoterapeuty, jest asymetria ciała. Niemowlęta, które obracają głowę tylko na jedną stronę, sięgają po zabawki wyłącznie jedną ręką lub mają widocznie niesymetryczne ruchy, mogą wymagać interwencji. Nieleczona asymetria może prowadzić do poważniejszych problemów z kręgosłupem i ogólną postawą ciała w przyszłości.
