Rehabilitacja niemowląt z asymetrią ciała jest istotnym elementem wspierającym ich prawidłowy rozwój i przywrócenie symetrii w funkcjonowaniu ruchowym. Asymetria ciała, która może objawiać się między innymi różnicami w napięciu mięśniowym po jednej stronie ciała, skłonnością do odwracania główki tylko w jednym kierunku czy preferowaniem jednej ręki, stanowi problem wymagający odpowiedniego podejścia terapeutycznego. Istnieje kilka metod rehabilitacyjnych, które przy wsparciu doświadczonych specjalistów pomagają w korygowaniu asymetrii i zapobiegają jej negatywnym skutkom na przyszłość. Wśród najczęściej stosowanych technik znajdują się metody wspierające rozwój motoryczny, normalizację napięcia mięśniowego i równomierny rozwój symetrii ciała, jak metoda Vojty, terapia NDT-Bobath, masaże oraz stymulacja sensoryczna.
Wczesne wykrycie asymetrii ciała jest kluczowe, ponieważ pozwala na szybkie wdrożenie rehabilitacji, gdy ciało dziecka jest jeszcze elastyczne i łatwiej poddaje się korekcie. Asymetria w rozwoju ruchowym często ma swoje źródło w nieprawidłowym ułożeniu w łonie matki lub komplikacjach podczas porodu, co może prowadzić do różnic w napięciu mięśniowym i zaburzeń równowagi. Gdy tylko rodzice zauważą, że niemowlę unika symetrycznych pozycji lub preferuje obracanie się w jednym kierunku, powinni skonsultować się z fizjoterapeutą dziecięcym, który oceni stopień asymetrii i zaplanuje odpowiednią terapię dostosowaną do potrzeb dziecka. Wczesne działanie daje większą szansę na szybkie i trwałe efekty, zapobiegając utrwaleniu nieprawidłowych wzorców ruchowych.
Popularną metodą jest terapia NDT-Bobath, której celem jest wspieranie rozwoju funkcjonalnych wzorców ruchowych, umożliwiających dziecku osiągnięcie równowagi i symetrii. Terapeuci pracują nad usprawnieniem naturalnych reakcji równoważnych, które są podstawą kontroli ciała i samodzielnego przemieszczania się. Terapia NDT-Bobath uczy dziecko odpowiedniego ułożenia ciała i wprowadza ruchy wspomagające symetryczne napinanie mięśni. Poprzez odpowiednie ćwiczenia, dziecko stopniowo zdobywa kontrolę nad ciałem, co prowadzi do zmniejszenia asymetrii. Terapeuci stosują w tej metodzie łagodne dotyki oraz dostosowane pozycje, które pomagają niemowlęciu przyswajać nowe wzorce ruchowe.
Ważnym elementem rehabilitacji dzieci i niemowląt jest także stymulacja sensoryczna, dzięki której dziecko poznaje różnorodne bodźce wpływające na jego ruchy i reakcje. Dla dzieci z asymetrią ciała jest to szczególnie istotne, ponieważ często mają one ograniczone możliwości eksplorowania otoczenia w sposób symetryczny. Poprzez zabawy sensoryczne, takie jak dotykanie przedmiotów o różnej fakturze, ruchy w różnych pozycjach czy obserwowanie barw, niemowlęta uczą się symetrycznie reagować na bodźce z otoczenia. Stymulacja / integracja sensoryczna nie tylko wpływa na rozwój ruchowy, ale także wspiera integrację różnych zmysłów i pomaga dziecku w nauce kontroli nad własnym ciałem.
W rehabilitacji niemowląt z asymetrią ciała coraz częściej stosuje się również metodę Zoga Movement, która jest nowatorskim podejściem łączącym techniki pracy z powięzią i ruch naturalny. Zoga Movement koncentruje się na rozluźnianiu oraz uelastycznianiu powięzi, czyli tkanki otaczającej mięśnie i organy, która odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu symetrii i harmonii ciała. U niemowląt z asymetrią powięź może ulegać skróceniom lub zniekształceniom, co prowadzi do trudności w przyjmowaniu symetrycznych pozycji i równego rozłożenia napięcia mięśniowego. Dzięki zastosowaniu tej metody niemowlęta mogą naturalnie, bez zbędnego wysiłku, uzyskać swobodę ruchów i poprawę koordynacji po obu stronach ciała. W ramach Zoga Movement terapeuta wykonuje delikatne manipulacje ciała dziecka, dostosowane do jego możliwości i poziomu rozwoju. Dzięki temu ruchy niemowlęcia stają się bardziej harmonijne, a ciało zyskuje równowagę, co wspomaga również dalszy rozwój motoryczny. Techniki stosowane w Zoga Movement pozwalają dziecku na łatwiejsze przyswajanie symetrycznych wzorców ruchowych i eliminują wczesne napięcia, które mogą utrudniać funkcjonowanie na kolejnych etapach życia. Kluczową rolę odgrywa tu bliska współpraca terapeuty z rodzicami, którzy są instruowani, jak podtrzymywać efekty terapii w domu, wykonując proste, naturalne ćwiczenia zgodnie z zasadami Zoga Movement.
Metoda Zoga Movement to także świetny sposób na wczesną prewencję wad postawy, ponieważ pomaga przywrócić naturalny balans ciała i rozłożyć napięcia w sposób optymalny dla zdrowego rozwoju. Dla niemowląt, które mają trudności z asymetrią ciała, terapia ta jest bezpieczna i delikatna, a jej efekty często są zauważalne po kilku sesjach.
